امروزه افراد بسیاری در سراسر جهان از نقرس پا رنج می برند.
نقرس پا، بیماری است که از زمان های گذشته تا کنون شخصیت های مهم تاریخی را مبتلا کرده که به همین دلیل، با عنوان بیماری پادشاهان از آن یاد می کنند.
همچنین این بیماری امروزه به دلیل افزایش میزان چاقی و فشار خون بالا در افراد، روز به روز در حال افزایش است.
بیماری نقرس پا, از بیماری هایی می باشد که به دلیل افزایش اسید اوریک یا هایپراوریسمی در بدن ایجاد می گردد.
در اثر این بیماری مفاصل دچار التهاب، ورم و درد گشته و در صورت عدم درمان، ممکن است به طور کلی از حرکت افراد جلوگیری کند.
فرد مبتلا به نقرس پا در هنگام نشستن، درد و لرزش شدیدی را در پا احساس میکند.
به این علت که در این بیماری، مفاصل متورم شده که به همین علت باعث ایجاد درد در پای فرد مبتلا می شود.
این بیماری، با نام آرتروز التهابی پا نیز شناخته می شود و اغلب به علت افزایش سطح اسید اوریک خون(Hyperuricemia) ایجاد می شود.
زیرا بر اثر افزایش سطح اسید اوریک خون، در مفاصل کریستال های سوزنی شکلی ایجاد می شود که در نتیجه آن، درد شدید، قرمزی، تورم، حساسیت و گرمی را در این نواحی به وجود می آورد.
همچنین به یاد داشته باشید که اگر این بیماری تحت درمان قرار نگیرد و التهابات موجود در مفاصل از بین نرود، می تواند باعث آسیب دیدگی جدی مفاصل، تاندون ها و سایر بافت ها گردد.
علائم نقرس پا
بسیاری از افراد، تصور می کنند که نقرس پا از جمله بیماری هایی است که تنها مفاصل پا را درگیر مینماید.
این تصور تا حدودی درست است و در ابتدا با تورم و درد شدید انگشتان پا شروع می شود. اما امکان دارد که به مرور زمان این درد در مچ پا و زانو نیز ایجاد شود.
ولی در صورتی که این بیماری شدید باشد، ممکن است مفاصل دیگر را نیز تحت شعاع قرار دهد.
زیرا در ابتدا این بیماری از یک مفصل شروع شده و در صورت عدم درمان به موقع، ممکن است مفاصل دیگر را نیز درگیر کند.
درد ایجاد شده در مفاصل، یکی از علائم این بیماری می باشد که در مدت زمان یک الی ده روز امکان دارد کاهش یابد یا به صورت ثابت باقی بماند.
البته این موضوع را نیز در نظر داشته باشید که در برخی از مواقع نیز، این بیماری بدون درد بوده و در زیر پوست و همچنین اطراف مفاصل ایجاد می گردد.
در بسیاری از مواقع بیماری هایی مانند فشار خون بالا، دیابت، بیماری قلبی عروقی، بیماری کلیوی و سنگ کلیه ی تواند باعث ایجاد این بیماری در مفاصل شود.
همچنین در موارد حاد، علائم زیر را مشاهده خواهید کرد:
- درد
- ایجاد تورم
- قرمزی پوست
- گرم شدن بافت پوست
- التهاب مفصل
نحوه تشخیص نقرس پا
برای تشخیص این بیماری، پزشک در ابتدا باید با معاینه مفاصل و انجام آزمایش خون، اقدامات لازم برای تشخیص این بیماری را انجام دهد.
همچنین با پرسیدن سوالات متفاوت در مورد شرایط جسمی بیمار مورد نظر و همچنین نواحی دردناک، مدت زمان آن، نحوه ایجاد، داروهایی که مصرف می کند و همچنین تاریخچه پزشکی بیمار، اطلاعات مناسبی را در این رابطه به دست خواهد آورد. سپس در مراحل بعدی و برای اطمینان از تشخیص بیماری، از روش هایی مانند M.R.I ،CT Scan، پرتونگاری و سونوگرافی نیز بر روی مفاصل استفاده خواهد کرد.
در آزمایش خون، مشخص می شود که سطح اسید اوریک موجود در خون بیمار تا چه میزانی است و در صورتی بالا بودن بیش از حد نرمال، ممکن است احتمال وجود نقرس دا بدهد.
ولی باز با این حال، بالا بودن بیش از حد نرمال اسید اوریک تنها نشانه این بیماری نمی باشد.
به همین دلیل برای اطمینان بیشتر، پزشک مایعات موجود در مفصل آسیب دیده را خارج کرده و آن را در زیر میکروسکوپ بررسی می نماید.
در صورتی که کریستال های اسید اوریک در مایعات مفصلی وجود داشته باشد، پزشک می تواند تشخیص نهایی خود را اعلام کند.
عوامل ایجاد نقرس پا
همانطور که می دانید، بیماری نقرس پا به دلیل افزایش سطح اسید اوریک و ایجاد کریستال های آن در مفاصل ایجاد می گردد.
زمانی که بدن به تجزیه و تحلیل پورین ها می پردازد، اسید اوریک شکل می گیرد.
پورین، ماده ای است که در سلولهای بدن و بسیاری از غذاها وجود دارد و به همین دلیل با تجزیه آن و ایجاد اسید اوریک، این مواد توسط خون به کلیه ها وارد شده و از طریق ادرار دفع می شود.
اما فردی که مشکلات کلیوی دارد، ممکن است اسید اوریک به طور کامل از بدنش خارج نشود که در این صورت مقدار زیادی از این ماده در خون باقی مانده و سبب ایجاد بیماری نقرس پا می گردد.
افراد در معرض خطر ابتلا به نقرس پا
عوامل متفاوتی باعث ایجاد این بیماری می شود، که حدود ۴٪ از بزرگسالان به آن مبتلا می شوند.
مصرف برخی مواد غذایی مانند گوشت قرمز، صدف، استفاده بیش از حد از الکل به خصوص آبجو، داروهای فشار خون، تورم موجود در پا، نارسایی قلبی و کلیوی می تواند این عارضه را در افراد به وجود آورد.
عوامل دیگری نیز وجود دارد که احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد:
- ابتلا یکی از افراد خانواده به این بیماری
- افراد بالای ۶۰ سال
- چاقی بیش از حد
- عمل بای پس معده
- کلسترول و فشار خون بالا، دیابت و بیماری های قلبی
مراحل ابتلا به نقرس پا
این بیماری طی چندین مرحله رخ می دهد:
- هایپر یورسمی که امکان دارد بدون هیچ گونه علائمی ایجاد شود که در این شرایط فرد مورد نظر در اولین مرحله از این بیماری قرار دارد.
در این مرحله هیچ دردی در مفاصل ایجاد نمی گردد و تنها سطح اسید اوریک خون بالا رفته و کریستال های بلوری در مفاصل شکل می گیرند. - در نقرس پا در مرحله حاد، کریستال های تشکیل شده در اثر اسید اوریک، با مفاصل برخورد کرده و درد شدیدی را در این نواحی ایجاد مینمایند.
- همچنین امکات دارد که از اولین حمله تا حمله بعد، دردی در مفاصل ایجاد نشود که این خود نشان دهنده از بین رفتن این بیماری نیست. ولی التهاباتی که در این نواحی ایجاد شده، هنوز در مرحله ابتدایی خود می باشد و آسیب مفاصل در صورت درمان نشدن به مرور زمان افزایش پیدا می کند.
- افرادی مبتلا به نقرس پا مزمن و شدید، میزان اسید اوریک خونشان طی چند سال در حد بالایی قرار خواهد گرفت. به همین دلیل حملات نقرس پا شدید تر رخ میدهد که این خود سبب ایجاد درد دائمی در پای فرد خواهد بود. این موضوع را نیز در نظر داشته باشید که این امر، درد و تورم مفاصل را افزایش داده، سبب آسیب شدید به این نواحی و در نهایت منجر به از بین رفتن تحرک فرد خواهد شد.
این مقاله را هم بخوانید:
آرتروز چیست، علل ایجاد آن و راه های مختلف درمان آن
درمان نقرس پا
با توجه به مرحله قرارگیری این بیماری، برنامه درمانی آن نیز متفاوت خواهد بود.
داروهایی که برای درمان این بیماران تجویز می شود به دو صورت می باشد:
- داروهای تسکین درد که سبب کاهش التهاب خواهند شد.
- داروهای کاهش سطح اسید اوریک و جلوگیری از حملات نقرس پا.
ولی در شرایطی که حملات شدیدتر شد، روش های درمانی زیر پیشنهاد می شود:
- استفاده از کمپرس یخ برای کاهش تورم
- استراحت و حرکت ندادن مفصل آسیب دیده
- مصرف داروهای بدون نسخه NSAID و یا داروهای تجویز شده توسط پزشک متخصص
همچنین برای جلوگیری از حملات نقرس پا، روش های زیر نیز موثر خواهند بود:
- تغییر سبک زندگی (ورزش روزانه، پیروی از رژیم غذایی مناسب و کنترل وزن)
- استفاده از داروهای کاهش سطح اسید اوریک خون (داروهای اوریکوزوریک،داروهای گزانتین اکسیداز و پگلوتیکاز)
- از بین بردن گره های پوستی در اثر بلورهای اسید اوریک زیر پوست به نام توفی