آرتروز، در واقع همان التهاب مفاصل است که می تواند یک و یا چندین مفصل را تحت تأثیر قرار دهد.
بیش از ۱۰۰ نوع آرتروز وجود دارد که دو نوع متداول آن، آرتروز(OA) و آرتریت روماتوئید(RA) می باشد.

همانطور که میدانید علائم آرتروز با گذر زمان بروز می کند و خود را نشان می دهد، اما در بعضی مواقع، امکان دارد که به صورت ناگهانی نیز ظاهر گردد.
آرتروز معمولاً در افراد بزرگسال بالای ۶۵ سال دیده می شود، اما این امکان وجود دارد که در کودکان، نوجوانان و بزرگسالان نیز ایجاد گردد.
همچنین آرتروز بیشتر در زنان و افرادی که دارای اضافه هستند، به وجود می آید.

علائم آرتروز

درد، سفتی و تورم مفاصل، از شایعترین علائم موجود در آرتروز می باشد. در این شرایط دامنه حرکتی مفصل کاهش می بابد و حتی ممکن است شاهد قرمزی پوست اطراف مفصل را مشاهده نمایید. در بعضی از افراد نیز علائمشان در زمان صبح بیشتر است.

در آرتریت روماتوئید(RA)، به دلیل التهابی که سیستم ایمنی بدن ایجاد می کند، ممکن است احساس خستگی و یا کاهش اشتها را تجربه کنید.
همچنین دچار کم خونی شوید( به این معنا که تعداد گلبول های قرمز خون کاهش یافته و در نهایت تب می کنید.)
همچنین آرتریت روماتوئید(RA) شدید در صورت عدم درمان، میتواند باعث تغییر شکل در مفصل شود.

عوامل ایجاد آرتروز

غضروف یک بافت پیوندی محکم و در عین حال انعطاف پذیر در مفصل است که با جذب فشار و شوک ایجاد شده در زمان حرکت و به وجود آمدن فشار بر روی آن، از مفاصل حفاظت می کند.
ولی این موضوع را به خاطر داشته باشید که کاهش مقدار طبیعی بافت غضروف، می تواند باعث ایجاد انواع آرتروز گردد.

ساییدگی و پارگی طبیعی باعث آرتروز(OA)، یکی از رایج ترین انواع آرتروز می شود.
همچنین عفونت و یا وارد آمدن آسیب به مفاصل، می تواند تخریب طبیعی بافت غضروف را تشدید کند.
این نکته را نیز در نظر داشته باشید که در صورت وجود داشتن سابقه خانوادگی این بیماری، خطر ابتلا به آرتروز(OA) ممکن است بیشتر وجود داشته باشد.

از انواع متداول آرتروز، آرتریت روماتوئید(RA) می باشد که یک اختلال خود ایمنی می باشد.
این عارضه زمانی به وجود می آید که سیستم ایمنی به بافت های بدن حمله کند.
آرتریت روماتوئید(RA) بیماری سینوویوم می باشد. این بیماری به مفصل حمله و آن را از بین میبرد که در نهایت منجر به تخریب و از بین رفتن استخوان و غضروف داخل مفصل می گردد.
این حملات بر سینوویوم، که یک بافت نرم در مفاصل شما می باشد، مایعی تولید می کند که غضروف را تغذیه و مفاصل را چرب می نماید، تاثیر گذاشته و در نهایت باعث تخریب غضروف می گردد.

علت دقیق حملات سیستم ایمنی بدن هنوز ناشناخته است، ولی دانشمندان نشانگرهای ژنتیکی را کشف کرده اند که خطر ابتلا به آرتریت روماتوئید(RA) را پنج برابر می نماید.

نحوه تشخیص آرتروز

برای تشخیص آرتروز، مراجعه به پزشک مراقبت های اولیه اولین قدم است.
پزشک معاینه بدنی را برای بررسی مایعات موجود در اطراف مفاصل، مفاصل گرم یا قرمز و دامنه حرکتی محدود در مفاصل را انجام میدهد و در صورت نیاز، شما را به یک پزشک متخصص ارجاع دهد.
ولی بهتر است که در صورت داشتن علائم شدید، به یک روماتولوژیست مراجعه کنید تا با تشخیص به موقع، سریعترین درمان برایتان انجام شود.

با انجام آزمایش خون که انواع خاصی از آنتی بادی ها را مورد بررسی قرار میدهد، مانند anti-CCP(پپتید ضد سیکل سیترولین شده)، RF(فاکتور روماتوئید) و ANA(آنتی بادی ضد هسته) که آزمایش های رایج تشخیصی هستند، سطح التهاب در خون و مایعات مفصل، می تواند به پزشک در تشخیص نوع آرتروز کمک کند.

همچنین پزشکان به طور معمول از تصویربرداری هایی مانند M.R.I ،X-RAY و CT-SCAN برای بررسی استخوان ها و غضروف ها استفاده می کنند تا بتوانند علائمی مانند خار استخوان را رد کنند.

نحوه درمان آرتروز

هدف اصلی درمان، کاهش میزان درد و جلوگیری از آسیب بیشتر به مفاصل می باشد.

برخی از افراد برای کاهش درد، از پدهای گرمایش و یا کمپرس یخ استفاده می نمایند.
برخی دیگر، برای کاهش فشار و درد مفاصل، از وسایل کمکی حرکتی مانند عصا و یا واکر استفاده می کنند.

ولی پزشک برای بهبود عملکرد مفصلی شما، امکان دارد ترکیبی از روش های درمانی را برای شما تجویز کند.

دارو:

انواع مختلف داروهای درمان آرتروز عبارتند از:

• مسکن هیدروکودون(vicodin / Hydrocodone) و یا استامینوفن(tylenol) برای کنترل درد موثر است، ولی برای کاهش التهاب موثر نمی باشد.
• داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی(NSAIDs) مانند ایبوپروفن(Advil) و سالیسیلات ها در کنترل درد و التهاب موثر است.
  به یاد داشته باشید که سالیسیلات میتواند خون را رقیق کند، در نتیجه باید با احتیاط در کنار داروهای رقیق کننده خون استفاده شود.
• کرم منتول(Menthol) یا کپسایسین(Capsaicin) که از انتقال سیگنال درد مفاصل جلوگیری می نماید.
• سرکوب کننده سیستم ایمنی مانند پردنیزون(prednisolone) یا کورتیزون(cortisone) به کاهش التهاب کمک می کنند.

اگر آرتریت روماتوئید(RA) داشته باشید، پزشک به شما مصرف کورتیکواستروئیدها یا داروهای ضد رطوبت اصلاح کننده بیماری(DMARD) که سیستم ایمنی بدنتان را از بین میبرد، پیشنهاد کند. همچنین داروهای درمان آرتروز(OA) بدون نسخه یا با نسخه پزشک نیز در دسترس است.

عمل جراحی:

عمل جراحی نیز برای جایگزینی مفصل تخریب شده با مفصل مصنوعی امکان پذیر است و خود یک گزینه مناسب باشد.

اگر آرتروز در انگشتان یا مچ دست شدیدتر باشد، پزشک مربوطه امکان دارد که هم جوشی مفصلی را پیشنهاد دهد.
در این روش، برای انجام این کار انتهای استخوان ها را به هم قفل می کنند تا زمان کافی را برای بهبود و یکی شدن مفصل به وجود بیاید.

فیزیوتراپی:

فیزیوتراپی رشته ای از پزشکی می باشد که در آن به افراد کمک می کند تا حرکت، قدرت و کارایی عضو مورد نظر افزایش و در نهایت درد نیز بهبود پیدا کند.

همچنین شامل تمریناتی می باشد که به تقویت عضلات اطراف مفصل آسیب دیده کمک می کند، که این خود جز اصلی درمان آرتروز است.

به این صورت که فیزیوتراپ با انجام حرکات فعال(active) و یا غیرفعال(passive) عضلات و ماساژ ناحیه مورد نظر باعث بهبود عملکرد عضله و مفصل می گردد.
حرکات فعال، حرکاتی هستند که خود ما انجام می دهیم و فیزیوتراپ بر آن ها نظارت می کند، حرکات غیر فعال یعنی حرکاتی که فیزیوتراپی خود آن ها را انجام می دهد.

تغییر سبک زندگی

همانطور که می دانید کاهش وزن و حفظ وزن سالم، درصد ابتلا به آرتروز نوع OA را کاهش داده و در صورت داشتن علائم، می تواند عوارض آن را نیز کاهش دهد.

پیروی از یک رژیم غذایی سالم همراه با مقدار زیادی آنتی اکسیدان طبیعی مانند میوه های تازه، سبزیجات و گیاهان برای کاهش وزن، امری بسیار ضروری است و می تواند در کاهش التهاب کمک قابل توجهی کند.
غذاهایی که میتوانند در کاهش التهاب کمک قابل توجهی به فرد مبتلا کنند، می توان به ماهی و آجیل اشاره کرد.
همچنین غذاهایی که در صورت ابتلا آرتروز بهتر اسن که مصرف آن ها را به حداقل برسانید و یا از مصرف آن ها اجتناب کنید، غذاهای سرخ شده، فرآوری شده، لبنیات و گوشت قرمز می باشد.

زیرا برخی تحقیقات دانشمندان و محققان در این زمینه نشان دهنده آن است که آنتی بادی های گلوتن، ممکن است در افراد مبتلا به RA وجود داشته باشد.
در نتیجه پیروی از رژیم غذایی بدون گلوتن، امکان دارد علائم و پیشرفت بیماری را کنترل کرده و در نهایت بهبود بخشد.

همچنین ورزش منظم روزانه می تواند باعث انعطاف پذیری مفاصل و جلوگیری از ابتلا به آرتروز گردد.
یکی از ورزش های مناسب برای افراد مبتلا به آرتروز، شنا می باشد. زیرا مانند دویدن و راه رفتن سریع، به مفاصل شما فشار وارد نمیکند.
پس به یاد داشته باشید که تحرک داشتن مهم است، ولی انجام بیش از حد نیز می تواند برای فرد مظراتی را نیز به همراه داشته باشد.

تمرینات مناسب برای خانه:

• چرخش گردن به اطراف و سایر تمرینات مشابه برای تسکین درد گردن
• خم شدن انگشتان و شست دست برای کاهش درد دست
• بالا آوردن پا، کشش همسترینگ و سایر تمرینات مشابه برای آرتروز زانو