آب آوردن زانو، علل ایجاد، علائم، و راه های درمان آن
در زانوهای انسان مقدار بسیار کمی مایع وجود دارد. این سیستم لغزنده از اصطکاک استخوان های زانو بر روی یکدیگر جلوگیری میکند و همچنین به چرخش بهتر آنها نیز کمک می نماید.
آب آوردن زانو (Swollen knee)، زمانی ایجاد می شود که مقدار بسیار زیادی مایع در اطراف زانو تجمع پیدا کند و همین امر باعث تورم زانو می گردد.
تورم زانو به دلیل آسیب دیدگی، فشار زیاد بر روی زانو وارد کردن بیش از اندازه و یا برخی بیماری‌های زمینه ای به وجود می‌آید.
خارج کردن مقداری از آب اطراف زانو، می تواند به کاهش درد و سفتی ناشی از تورم کمک نماید.
البته این نکته را در نظر داشته باشید، پس از آن که پزشک بتواند علت اصلی بروز تورم زانو را مشخص کند، برنامه درمانی مناسبی را برای فرد مبتلا شروع خواهد کرد.
این نکته نیز حائز اهمیت است که برای درمان آب آوردن زانو، باید به پزشک متخصص و با تجربه مراجعه نمایید.
علائم این عارضه
آب آوردن زانو در افراد مبتلا، با علائم یکسانی همراه می باشد ولی شدت آن می تواند متفاوت باشد.
از عوارض شایع این عارضه می توان به تشکیل توده های پر از مایع در فضای زانو اشاره کرد.
این عارضه زمانی ایجاد می گردد که مقدار آب موجود در زانو بسیار زیاد باشد و بدن توانایی جذب آن را نداشته باشد.
در این شرایط در هنگام راه رفتن بیمار دچار درد زانو خواهد شد.
برخی از علائم آب آوردن زانو:
- تورم زانو
- درد زانو
- ناتوانی در تکان دادن زانو
- احساس تب، لرز، بی قراری و ضعف در صورت بروز عفونت
- احساس سنگینی مفصل
- قرمزی زانو
- سفتی زانو
- داغی پوست ناحیه زانو
- کبودی و خونریزی در فضای زانو ناشی از آسیب دیدگی
- تحلیل رفتگی پیشرونده عضله زانو ناشی از آرتروز این ناحیه در طی مدت طولانی
عوامل ایجاد این عارضه
آب آوردن زانو یکی از علائم التهاب در زانو می باشد که به طور گسترده میتواند نشانه ای از عفونت و یا اختلالات غیر عفونی باشد.
در صورتی که این عارضه به دلیل عفونت ایجاد گردد، در این شرایط به آن آرتروز عفونی گفته می شود.
همچنین آب آوردن زانو به دلایل غیر عفونی نیز می تواند به دلیل آرتروز و یا آسیب دیدگی ایچاد شود.
عفونت:
آرتروز عفونی اصولا به دلیل بروز عفونت در ناحیه زانو به وجود می آید.
همچنین عفونت میتواند به دلیل وجود زخم مانند آسیب دیدگی عمیق و یا عمل جراحی ایجاد گردد.
بروز عفونت در خون نیز میتواند باعث درگیر شدن زانو و ایجاد تورم و تجمع مایع گردد.
همچنین در صورتی که آب آوردن زانو به دلیل عفونت به وجود بیاید، علائم این عارضه به سرعت خود را نشان خواهند داد.
این عارضه با درد بسیار زیاد به ویژه در هنگام حرکت کردن همراه می باشد.
برخی بیماری های خاص نیز می توانند احتمال بروز آرتروز عفونی را افزایش دهند.
برخی از این عوامل می تواند به دلیل بالا رفتن سن، دیابت، مصرف داروهای وریدی، تعویض مفصل زانو، عمل جراحی زانو، آرتروز و ضعف سیستم ایمنی بدن باشد.
عفونت های قارچی، ویروسی و انگلی نیز از علل شایع این عارضه ناشی از ضعف و سرکوب سیستم ایمنی بدن محسوب می‌شوند.
آسیب دیدگی:
آسیب دیدگی زانو ناشی از ورزش، یکی از علل شایع آب آوردن مفصل به ویژه زانو محسوب می شود.
برخی از انواع آسیب دیدگی از قبیل آسیب دیدگی ناشی از تصادفات با خودرو، سقوط از ارتفاع و همچنین وارد شدن ضربه به زانو می باشد که در نهایت میتواند باعث این عارضه گردد.
همچنین این آسیب دیدگی نیز می تواند باعث درگیر شدن استخوان، بافت های همبند از قبیل تاندون، رباط و یا غضروف مفصل گردد.
این نوع آسیب دیدگی نیز به دلیل انجام دادن حرکات تکراری به صورت مداوم ایجاد می‌شود و اغلب به نوع فعالیت کاری و ورزشی نیز ارتباط دارد.
درد، تورم، سفتی، اختلال در کشش و همچنین عدم توانایی در چرخاندن زانو نیز از علائم شایع این عارضه ناشی از آسیب دیدگی می باشند.
آرتروز:
افراد مبتلا به آرتروز با مشکلاتی نظیر آب آوردن و همچنین متورم شدن زانو مواجه هستند.
آرتروز میتواند به صورت مزمن و یا شدید ایجاد گردد و با التهاب و در نهایت تورم همراه گردد.
در مواردی که فرد دچار استئوآرتریت شده باشد، در این شرایط مفصل زانو آب می آورد و همچنین با آسیب دیدگی گسترده زانو همراه می گردد.
در مواردی که آرتروز به دلیل مشکلات سیستم ایمنی بدن ایجاد گردد، این عارضه میتواند با التهاب مزمن و یا شعله ور شدگی بیماری همراه گردد.
این مشکلات در افراد مبتلا به نقرس و همچنین اختلالات سیستم ایمنی که با متابولیسم نامناسب اسید اوریک در زانو همراه است، شایع می باشد.
علائم نقرس نیز می تواند با سرعت زیاد ایجاد گردد و منجر به تجمع مایع در اطراف زانو شود.
این مقاله را هم بخوانید:
راه های تشخیص این عارضه
پزشک متخصص برای تشخیص این عارضه از فرد مبتلا معاینات جسمانی، تست های تشخیصی و همچنین نمونه برداری از مایع اطراف زانو انجام میدهد.
در این شرایط نیز به بررسی سابقه پزشکی بیمار، سطح عمومی سلامت و سایر علائم او نیز می پردازد.
همچنین پزشک متخصص برای ارزیابی شرایط، زانوی بیمار را لمس می کند و از او می خواهد تا آن را تا چایی که می تواند خم کند.
با انجام این کار اطلاعات بیشتری را می تواند در خصوص علت ایجاد این عارضه به دست آورد.
برای مثال:
- بافت لغزنده بین زانو در فرد مبتلا به آرتروز، متورم و گره دار به نظر می آید. البته به غیر از مواردی که فرد مبتلا دچار نقرس باشد، در این شرایط تورم ناشی از برخی از انواع خاص آرتروز به صورت تدریجی ایجاد می شود.
- عفونت زانو میتواند به سرعت ایجاد شده و منجر به درد و قرمزی گسترده در این ناحیه شود.
- تورم شدید همراه با ناتوانی در راه رفتن و عدم تحمل وزن بدن نیز نشانه پارگی رباط و یا شکستگی زانو می باشد.
انجام عکس برداری های تشخیصی:
پزشک پس از معاینه زانو درخواست انجام تست های عکس برداری را می دهد تا علت اصلی آب آوردن زانو مشخص شود. هر یک از تست های تشخیصی با مزایا و محدودیت هایی همراه هستند. برخی از این تست ها به شرح زیر می باشند:
- سونوگرافی روشی است که از امواج صدا برای مشاهده استخوان و بافت های همبند استفاده می کند. می توان از این روش برای تایید آرتروز یا التهاب تاندون و رباط استفاده کرد با این حال در مقایسه با سایر روشهای عکسبرداری با توانایی کمتری در نشان دادن بافت نرم همراه است.
- عکسبرداری توسط اشعه ایکس و سی تی اسکن از امواج یونیزه کننده استفاده میکنند تا شکستگی استخوان و آرتروز را نشان دهند.
- اسکن ام آر آی از امواج رادیویی و میدان مغناطیسی برای مشاهده بافت نرم، غضروف و ساختارهای زانو استفاده می کند. گاهی اوقات پزشک از عکسبرداری با تزریق برای مشاهده بهتر برخی بافت های خاص استفاده می نماید.
آنالیز مایع مفصلی:
در بعضی از مواقع پزشک متخصص اقدام به نمونه برداری از مایع اطراف زانو می کند تا از میزان فشار و درد کاسته شود.
همچنین به ارزیابی مایع گرفته شده می پردازد و آن را به آزمایشگاه ارسال می کند تا مطالعات بیشتری بر نمونه انجام شود.
به طور معمول مایع اطراف زانو در شرایط عادی شفاف است و غلظت آن مانند سفیده تخم مرغ می باشد.
ولی بروز هر گونه تغییری در ظاهر، بافت و ترکیب سلولی آن می تواند اطلاعات مناسبی را در ارتباط با علل آب آوردن زانو در اختیار پزشک قرار دهد.
نمونه برداری از مایع مفصلی اطلاعات مفیدی را در اختیار پزشک قرار خواهد می دهد:
- مایع مفصلی شیری رنگ: نشان دهنده ابتلای بیمار به آرتریت روماتوئید ناشی از افزایش گلبولهای سفید است.
- مایع مفصلی سبز و یا زرد رنگ: نشان دهنده وجود عفونت است به ویژه اگر تعداد گلبولهای سفید افزایش پیدا کند. همچنین امکان دارد مقادیر قابل توجهی از عفونت در مایع به دست آمده مشاهده گردد.
- مایع مفصلی طلایی رنگ: نشان دهنده ابتلا به نقرس. ارزیابی میکروسکوپی کریستال های بسیار ریز اسید اوریک را نشان می دهد.
- مایع مفصلی صورتی رنگ مایل به قرمز: نشان دهنده خونریزی و از علائم شایع آسیب دیدگی زانو می باشد.
- مایع مفصلی شفاف: با بروز آرتروز ارتباط دارد زیرا فاقد علائم التهاب بوده و معمولاً تعداد گلبول های سفید زیر ۲۰۰۰ می باشد.
