پیچ خوردگی مچ پا، از شایعترین آسیب ها در ناحیه مچ پا می باشد که بسیار دردناک بوده و می توانید بر روی زندگی فرد تاثیر بگذارد. مکانیزم این نوع آسیب، به این صورت است که مچ پا در حین راه رفتن و یا دویدن، به سمت داخل و یا خارج پا چرخش ناگهانی پیدا می کند که می تواند منجر به آسیب بافت های نرم و همچنین رباط های مچ پا گردد.
همانطور که میدانید رباط(لیگامنت)، بافت بسیار محکمی می باشد که متشکل از چندین رشته محکم است و ساختار طنابی شکلی دارد.
علائم پیچ خوردگی در مچ پا
علائم شایع پیچ خوردگی مچ پا عبارتند از:
- پیچ خوردگی مچ پا می تواند منجر به پارگی جزئی و یا کامل کامل یک رباط نگه دارنده مچ پا(لیگامنت) شود که بر روی پایداری مچ پا تاثیر می گذارد.
- میزان پایداری مچ پا پس از پیچ خوردگی، بستگی به شدت و میزان پارگی رباط نگه دارنده دارد.
معمولا هنگامی پیچ خوردگی پا برای فردی اتفاق می افتد، که شخص در حین پرش بر روی پای خود فرود می آید و یا درحال دویدن است که به دنبال آن، درد شدیدی را در ناحیه بیرونی مچ پا احساس می کند که گاهی با صدای “تق” و یا “شکستگی” همراه است.
در این هنگام، اگر شخص بتواند بر روی پای آسیب دیده راه برود، احتمال اینکه آسیب جدی دیده باشد کمتر می شود که در این صورت باز هم نباید به فعالیت خود ادامه بدهد. - علائمی همانند ورم، درد در ناحیه مچ پا و یا بورسیت، می تواند در نتیجه پارگی عروق خونی نیز به وجود بیاید.
- وجود درد در یک و یا در دو طرف مچ پا.
- وجود تورم در مچ پا که بر اثر تورم شدید و گسترده ایجاد می گردد.
- درد گرفتن مچ پا در زمان لمس کردن آن.
- عدم توانایی در تحمل وزن بدن و یا حرکت دادن مچ پا.
- قرمز و کبود شدن پوست ناحیه مچ پا.
در این زمان اگر بلافاصله بعد از پیچ خوردگی و یا رگ به رگ شدن مچ پا، هر کدام از این علائم را مشاهده کردید، احتمال اینکه مچ پا پیچ خورده باشد بسیار زیاد است.
برای تشخیص صحیح، توصیه میشود که در اسرع وقت این مشکل را با یک متخصص ارتوپد در میان بگذارید.
علل پیچ خوردگی مچ پا
دلایل شایع پیچ خوردگی مچ پا:
- افتادن از لبه پیادهرو و یا مکانی دیگر
- پیچ خوردن مچ پا در زمان پیادهروی و یا دویدن
- پریدن از روی مانع و یا مکان هایی با ارتفاع زیاد
- پیچ خوردن مچ پا به دلیل پوشیدن کفش پاشنه بلند و نامناسب
- پرونیشن بیش از حد، یکی از شایع ترین علل پیچ خوردگی مچ پا می باشد که باعث می شود در هنگام راه رفتن، پای فرد بیش از حد طبیعی دچار چرخش گردد.
- اختلالات ساختاری و بیومکانیکی پا، باعث کاهش سطح تماس مفصلی و کاهش حس عمقی مفصل می شود و به همین دلیل بر روی پایداری و ثبات مچ پا تاثیر منفی خواهد داشت.
- ضعف عضلات مچ پا، که حمایت کننده مفصل هستند که به دلیل ضعف این عضلات، حمایت از مفصل کاهش می یابد.
- کفشهای پاشنه دار(پاشنه بلند)، به طور موثر و چشمگیری باعث کوتاهی تاندون آشیل پا می گردند.
زمانی که فرد از کفش تخت استفاده می کند، تاندون آشیل تحت تنشن اضافه قرار می گیرد و منجر به پیچ خوردگی مچ پا می گردد.
انواع و شدت پیچ خوردگی مچ پا
انواع پیچ خوردگی و درجات آن:
- پیچ خوردگی متداول و عادی مچ پا: زمانی که رباط های بیرونی مچ پا(رباط جلویی ساق پا) صدمه ببیند، یک پیچ خوردگی عادی ایجاد می شود.
پیچ خوردگی عادی معمولاً زمان نسبتاً کوتاهی برای توانبخشی و درمان نیاز دارد. - پیچ خوردگی بالای مچ پا: این نوع از پیچ خوردگی، زمانی رخ می دهد که رباط بالای مفصل مچ پا(پیوند رباطی)، آسیب ببیند.
- پیچ خوردگی درجه ۱: کشش خفیف و وارد آمدن آسیب به رشته و الیاف رباط مچ پا، باعث این نوع پیچ خوردگی میگردد.
در این زمان مقداری حساسیت و تورم و همچنین مقداری عدم توانایی در حرکت مفصل مچ پا به وجود میآید که راه رفتن را برای فرد دردناک می کند. - پیچ خوردگی درجه ۲: پاره شده قسمتی از رباط مچ پا، از دلایل این نوع پیچ خوردگی می باشد.
به این معنا که در زمان بررسی مفصل مچ پا در جهتی مشخص، یک لقی و حرکت غیرطبیعی در مفصل آن احساس می گردد.
تورم و حساسیت متوسط، کاهش دامنه حرکت و بیثباتی در مفصل مچ پا در این نوع پیچ خوردگی مشاهده میشود که در این حالت، راه رفتن برای شخص دردناک است، ولی غیرممکن نیست. - پیچ خوردگی درجه ۳: پارگی کامل رباط مچ پا باعث این نوع از پیچ خوردگی میشود.
در این زمان اگر مفصل مچ پا در حرکات مشخصی کشیده و یا هل داده شود، حرکت و لقی شدیدی در آن احساس میشود.
در این نوع از پیچ خوردگی، تورم و درد زیاد و همچنین بیثباتی قابلتوجهی در مفصل مچ پا دیده میشود که راه رفتن را برای فرد غیرممکن می سازد.
این مقاله را هم بخوانید:
راه های درمان
برای درمان پیچ خوردگی مچ پا، باید هر چه سریعتر عوامل موثر در پیچ خوردگی را درمان کرد.
- خود درمانی را تا قبل از تشخیص دقیق و درست توسط دکتر متخصص انجام ندهید.
- در بیشتر موارد، کفی(ارتز) به پای فرد مصدوم ثبات می بخشد.
زیرا حرکات جانبی پا را در هنگام راه رفتن کاهش میدهد و از پیچ خوردگی پا پیشگیری می نماید. - تئوری(نظریه) I.C.E باید به ترتیب استراحت، استفاده از کمپرس یخ، فشردگی(بانداژ) و بالا نگه داشتن پا انجام گردد.
- به کارگیری کمپرس یخ و یا کیسه آب جوش در ناحیه مورد نظر به صورت مستقیم، باعث سرعت بخشیدن یه روند بهبودی می شود.
- زمان تخمینی بهبودی کامل بین ٣ تا ٧ هفته می باشد، اگرچه ورم مچ پا ممکن است تا چندین ماه وجود داشته باشد.